به گزارش همشهری آنلاین بوسیله نقل از تسنیم، داخل قلب طبیعت بکر و سرسبز مغان روستای آلیله یا آلایله در استان اردبیل با چشم اندازی منحصر به بی همتا که از زیبایی روح مردم را صیقل میدهد، جای محزون که مناظر بکر و زیباییهای خدادادی آن چشمان هر بیننندهای را نوازش مییواش.
علاوه بر مناظر دوشیزه و غریزی این ولایت و آثار تاریخی موجود در آن که در نوع خود کمتر نظیر است، شهرت میهمان نوازی مردمان این خطه نیز زبانزد بوده که هر یک از گردشگران ورودی بوسیله روستا را خواه آشنا و خواه غریبه همچون جمع و میهمان خویشتن دانسته و معنای واقعی به میهمان نوازی میبخشند.
«گاومیش گلی» تورق کتاب گردشگری اردبیل؛ لذت مشتعل ۵۰ درجهای در قلب «سبلان»
در بر میهمان نوازی و همت و ارادهای قوی که از خصوصیات بارز تبعه روستانشین است، اتحاد، انسجام و همبستگی مردم این دهکده نیز شهید زدنی است که متصل داخل حل و فصل مسائل شهر در کنار غصه بوده و این همبستگی و زندگی توام با اتحاد و یک رنگی خود عاملی برای ورود گردشگران به این منطقه به شمار میرود.
بافت پله کانی روستای آلیله خویشتن نرمیتائیدی کنار انسجام اهالی این روستاست و از جاذبههای رادیکال گردشگری به شمار میجوی چرا که این بافت همواره برای گردشگران دلکش بوده و پای آنها را به چنین روستاهایی باز میکند.
به شفیع محصولها و تلهای مملو از گیاهان دارویی این روستا، عدهای از گردشگران نیز روستای آلیله را بخاطر جمع آوری این گیاهان برگزینی میکنند تا از این مواهب خدادادی برای درمان امراض مختلف استفاده کنند.
مراتع موجود در ارتفاعات روستای آلیله گنجینه انواع گیاهان دارویی است، بویمه درن، سومورخان گولو(گل گاوزبان)، بابانی(بابونه)، ایستی اوت، ساققیز چوپو(کاسنی)، آیبه، کهلیک اوتو، جینجیلیق، همه کوجو، جیگیرتیکان، نانه(نعناع)، قویون قولاغی، گیلدیک، بویورتیکان(تمشک)، بالدیرغان، احمدچای و یارپوز(پونه) نمونههایی از گیاهاین دارویی روستای آلیله است.
از دیگر جاذبههای طبیعی گردشگری در این خانه دادن علاوه به خشکی امدن خلقت سرسبز و مشت نخورده آن، میتوان بوسیله آبشار جهنم شوله سی، دئییرمان دره سی، منطقه نیمه جنگلی قجل، آبشار آلمالی شوله سی، آبشار میشئیله و چشمه آب معدنی سویوخ بولاغ اشاره کرد.
دییرمان دره سی از جمله اساسی ترین جاذبههای این شهر به حساب کی رود که تو باختر روستای آلیله واقع شده و بوسیله پندار پوشش گیاهی خاص و نیز داشتن چند آبشار کوچک و بزرگ، یکی از نقاط اساسی و دیدنی منطقه است؛ از آبشارهای مهم و دیدنی این دره و روستای آلیله میتوان باختی ظالم شوله سی، آشاغا دییرمان شوله سی، یوخاری دییرمان شوله سی، آلمالو و میشئیله را نام برد.
غارهای هنگفت لونج، سارای و ممدحسن کوهولو و قاراقوش اوتوران که تو طول تاریخ تک سکونت مردمها بوده، تلهای عهد اشکانی و استلهای سنگی دوره ایلخانی- تیموری با کتیبه و نقوش هندسی زیبا، میزی سنگری، سراسلان سنگری و توپ آتیلان از جمله آثار باستانی آلایله است.
بود آثار تاریخی از جاذبههای گردشگری این ایالت بوده که ظرفیتی مهم بخاطر جذب گردشگران تاریخی به منطقه به احصائیه میرود.
از روستای آلیله دو پی به ثبت ملی رسیده که یکی گورستان تاریخی آلیله است که مربوط بوسیله پیرامون ایلخانی و تیموری است که سنگ نوشتههای تاریخی این عهد در قبرستان آلیله موجود است.
دیگر اثر ثبت ملی شده روستای آلیله پی ناملموس آللاه لاما است که آدم این خطه هر ساله برای شکرگذاری آن را بوسیله شکلی گسترده و باشکوه با حضور انبوه گردشگران برگزار میکنند.
مرزی وجود داشتن شهر از دیگر ویژگیهای شاخص روستای آلیله است که میتواند شالوده بخاطر جذب گردشگران اجنبی را فراهم آورد به طوری که حضور میهمانان روسی داخل مراسم آللاه لاما سال ۹۸ ملجا این مطلب است.
با بود تغییر سبک زندگی به میانجی ادخال فدایی تکنولوژیها در اغلب مناطق و عمر ماشینی امروزه، ولی مردم این خطه همچنان به بسیاری از آداب و سنن پایبند بوده و با برگزاری جشنهای مختلف از قبیل آللاه لاما به پشت ماندگاری این آداب و رسوم هستند.
آللاه لاما از جمله جشنها و مراسم بنیانی روستاهای کوهستانی شهرستان گرمیمغان است که از جمله بنیادی ترین مراحل کشت مرحله برداشت محصول به شمار میجوی.
برداشت محصول به خصوص غله و کرهء هوا داخل روستاهای کوهستانی شهرستان حرارت مغان همراه با تشریفات خاصی است که به آللاه لاما معروف است، تو این مراسم بوسیله محض اتمام امر برداشت محصول، «بیچین چی» یا شخصی که کار برداشت را انجام میدهد درون جلو و چند نفر دیگر از جمله صاحب زمین و افرادی که در دروی گندم، بیچین چی را مدد نموده اند مانند فرزندان، همسایگان و اقوام داخل پشت سر او میایستند.
بیچین چی با صدای بلند و با اشتهار خدا سلامتی تمام افراد جامعه و صلح و صفا صاحب زمین را از خدا خواستار شده و به دشمنان حضرت علی(ع) لعنت میفرستد و بقیه افراد پشت قانون او با گفتن «یاعلی» وی را همراهی میکنند، دعاها با صدای بلند و بصورت کشیده خوانده میشود به طوری که درون درون روستا شنیده شده و اهالی میگویند «فلانی آللاه لادی».
تو ابتداء آللاه لاما بیچین چی میگوید «حاققین حاقلیقینه، ائلین بیرلیگینه، اکین ییه سینین ساغلیغینه، «آللاه» «محمد»، افراد پشت عادت(بیچین چی) یکصدا و بلند میگویند: «یاعلی» بیچین چی امتداد میدهد؛ «دوشمانوا لعنت» بقیه میگویند: «یاعلی» و بدین ترتیب کار برداشت گندم کامل میشود.
در همان روز برای نهار یا شام غذایی بخاطر بیچین چیها و سایر میهمانان احتمالی آماده میشود که بوسیله غذای «آللاه لاما» مشهور است و اصطلاحاً میگویند «آللاه لاما یئمهیی» که در گذشته عموماً شوربا (آبگوشت با جوجه محلی) بوده است.
این تشریفات هنوز تیمار درون روستاهای نواحی کوهستانی حرارت مغان که کار برداشت محصول با دست انجام میشود رایج است.
از رسمهای اساسی اجتماعی منطقه که درون برقراری رحم مدنی حائز ابهت است سنت «باشداغچی» است؛ در این رسم هنگام برداشت محصولات کشاورزی به اختصاص غله و جو، افرادی که زمین قابل کشت ندارند پشت عادت بیچین چی اقدام به برداشت خوشههای بر جای باقی مانده در زمین میکند و در خاتمه برداشت حزن مقداری از محصول را بوسیله عنوان هدیه از صاحب زمین دریافت میکنند؛ با این روش باشداغچیها می توانند مقدار قابل توجهی از نیازهای غذایی خود را تامین کنند.
روستای آلیله که در ۱۳ کیلومتری جنوب شرقی شهر حرارت مغان و در ۵ کیلومتری شرق روستای اینی(مرکز دهستان) در بخش مرکزی و مابین روستاهای نو کند، بییره و اینی و در ارتفاع یک هزار و ۲۳۷ متری از سطح دریاهای آزاد واقع شده است، پذیرای گردشگران از نقاط مختلف سرزمین است.
ارتفاعات سالاوان داغی در قسمت جنوبی این روستا مرز ایران و جمهوری آذربایجان را تشکیل میدهد که در محل بوسیله آلیله داغی مشهور بوده و سرچشمه شعبه آلیله چایی جوی اوجارلو هست؛ روستای آلیله دارای مراتع ییلاقی درجه یک بوده و درون جزءهایی با جنگلهای پراکنده پوشانده شده است که حجم مهم گردشگری به شمار میجوی.
با توجه به ظرفیتهایی که داخل این روستای تاریخی و گردشگری بود دارد، شناساندن این قابلیتها درون راستای رونق گردشگری هر چه بیشتر داخل منطقه باید مورد توجه استراحت گیرد.